Το φιλανδικό εκπαιδευτικό μοντέλο ...χτυπά ξανά!
Ένα από τα πρώτα θέματα που αντιμετώπισα σε αυτό το blog όταν πρωτοξεκίνησα -και φαντάζομαι λογικό μιας και ζω στη Φιλανδία, ήταν η συζήτηση που γινόταν στην Ελλάδα σχετικά με το φιλανδικό μοντέλο εκπαίδευσης. Έτσι λοιπόν πλησιάζοντας προς τις φιλανδικές βουλευτικές εκλογές, η πληγή ξανάνοιξε ή καλύτερα και αγγλιστί ... I got news for you sunshine!
Το θέμα της παιδείας στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχε τεθεί σαν το βασικότερο θέμα μαζί με τα θέματα ανεργίας και το σύστημα υγείας και αν δεν είχε εμφανιστεί το σκάνδαλο των μυστικών εγγράφων που έγινε και η αιτία παραίτησης της τέως πρωθυπουργού, θα είχε εξελιχτεί στο κυρίως θέμα αντιπαράθεσης. Ο κυριότερος επικριτής του εκπαιδευτικού συστήματος τότε ήταν ο σημερινός πρωθυπουργός Matti Vanhanen.
Για το τι έγινε και παραιτήθηκε η τέως πρωθυπουργός θα σας πω στη συνέχεια σε άλλο post και σε έκταση μιας και εχω προσωπική εικόνα και την όλη ιστορία την έζησα από πολύ κοντά. Ο σημερινός πρωθυπουργός τότε, και μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για μόλις τέσσερα χρόνια πριν, ήταν απλός υποψήφιος του Keskusta – κεντρώου κόμματος – στην ευρύτερη περιοχή του Ελσίνκι, Vantaa. Το περισσότερο που περίμενε τότε ο Vanhanen ήταν το υπουργείο γεωργίας, λόγω της εμπειρίας του σε θέματα ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής και των πετυχημένων επεμβάσεων που είχε κάνει όταν ήταν ευρωβουλευτής σε αγροτικά θέματα και που είχε πετύχει σειρά από πολύ καλές επενδύσεις για τα φιλανδικά γαλακτοκομικά προϊόντα. Το όνειρο του ήταν το υπουργείο παιδείας που νιώθει ότι έχει πολλές γνώσεις, το μακρινό του όνειρο το υπουργείο εξωτερικών και το πρωθυπουργικό γραφείο ήταν φιλοδοξία στα όρια που ο κάθε πολιτικός φιλοδοξεί την πρωθυπουργική καρέκλα.
Εδώ το τονίζω και πάλι και είναι πολύ σημαντικό, αυτή ήταν η κατάσταση πριν από τέσσερα χρόνια και η εκλογή του στη πρωθυπουργία ήταν έκπληξη και για τον ίδιο τον Matti.
Για να μην γίνεται καμιά παρεξήγηση με τις λέξεις, το κεντρώο κόμμα θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ένα πολυσυλλεκτικό συντηρητικό κόμμα και οχι ακριβώς ένα κεντρώο κόμμα αν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει κεντρώο κόμμα. Στις τάξεις του υπάρχουν από χριστιανοδημοκράτες μέχρι Θατσερικοί και νεοφιλελεύθεροι. Αν και οι ρίζες του βρίσκονται στο αγροτικό κόμμα και η μεγαλύτερη δύναμη του έρχεται από τις αγροτικές περιοχές της κεντρικής και δυτικής Φιλανδίας την τελευταία οκταετία και έχοντας συνειδητοποιήσει ότι ο αγροτικός πληθυσμός και κυρίως οι νέες γενιές στρέφονται προς τους σοσιαλδημοκράτες κάνει μια έντονη προσπάθεια προς τις μεγάλες πόλεις που είναι συντηρητικές με το Kokoomus τον κυρίως εκφραστή της δεξιάς στη Φιλανδία και προπύργιο τους το Ελσίνκι ή σοσιαλδημοκράτες με το SDP που κυριαρχεί στις ανατολικές περιοχές και στο Tampere, Turku τις μεγαλύτερες πόλεις της Φιλανδίας μετά από το Ελσίνκι.
Ο νεοφιλελεύθερος Vanhanen υπήρξε ένα από τα ισχυρά όπλα για αυτό το επιχείρημα και οι συχνά ριζοσπαστικά νέο-φιλελεύθερες ιδέες του βρίσκαν εύκολα ακροατήριο ανάμεσα στους αστούς και βολεμένους μικροαστούς των αστικών κέντρων. Αν και σε θέματα ...μεγέθους δεν μοιάζει καθόλου, ο Vanhanen πάντα μου θύμιζε έναν εκλεπτυσμένο ...Μάνο που έμαθα ότι έγινε και ...ΠΑΣΟΚ!!!
Έτσι λοιπόν μέσα στο γενικότερο Μάνος-ύφος, ελπίζω η παρομοίωση να δίνει μια καλύτερη εικόνα, στο pikku joulu του κόμματος έκανε ήδη μια αναφορά στη παιδεία δίνοντας ένα πρωτο στίγμα των εκλογών και επίσημα πια στη πρώτη του συνέντευξη για το νέο έτος σε εφημερίδα του Turku ανακοίνωσε ότι ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε σοβαρά με τη παιδεία.
Τώρα πως το εννοούσε αυτό το ‘σοβαρα’ είναι μια καινούργια ιστορία. Το 2002 ο Vanhanen κατηγορούσε τους σοσιαλδημοκράτες για τα κατάντια της παιδείας, για χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και άχρηστους δασκάλους μέσα σε φτωχά σχολεία. Μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια δυο πράγματα αλλάξανε. Πρωτο από όλα οι σοσιαλδημοκράτες του προκύψαν υποχρεωτικά συγκάτοικοι στην πρωθυπουργία με ένα από τα υπουργεία ευθύνης τους το υπουργείο παιδείας, οπότε έπρεπε να μαζευτεί λίγο σε αυτά που έλεγε και παράλληλα να συμβιβαστεί μαζί τους στη συνέχιση της πολιτικής που είχαν χαράξει μέχρι εκείνη τη στιγμή αναβάλλοντας την μάχη για κάποια άλλη στιγμή μιας και είχε άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσει και άλλης μορφής ισορροπίες.
Το δεύτερο ήταν μια έρευνα που έκανε την εμφάνιση της στα τέλη του 2005 και προβλήθηκε ιδιαίτερα κυρίως από τη φιλανδική κυβέρνηση το 2006 και παρουσίαζε την Φιλανδία να έχει πιθανώς το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου. Αυτή η έρευνα όπως υποδείξανε πολλές κυβερνήσεις και ειδικά οργανώσεις καθηγητών και δάσκαλων κυρίως από τη μεγάλη Βρετανία στηρίχτηκε είτε σε στοιχεία δεκαετιών ή σε υποθέσεις μιας και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν είχαν δώσει στοιχεία συμπεριλαμβανομένης τής Βρετανίας, της Γαλλίας της Γερμανίας κλπ. Βέβαια παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες των άμεσα ενδιαφερομένων η έρευνα πήρε μια παγκόσμια προβολή κάνοντας τον Vanhanen να σιωπήσει τις όποιες του σκέψεις και να προτιμήσει να είναι ο τυφλός ανάμεσα στους τυφλούς αλλά με καλό P.R.!!!
Αυτό το P.R. είχε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για την Φιλανδία, άρχισαν να έρχονται φοιτητές από τον τρίτο κόσμο και μεταπτυχιακοί από όλο τον κόσμο που ήθελαν να εκπαιδευτούν στο καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στο κόσμο.
Προσοχή, δεν θέλω να μειώσω το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα και σαφώς σε πολλούς τομείς είναι πολύ καλύτερο από το ελληνικό, αλλά δεν είναι και το καλύτερο και είναι πολύ μακριά από το να αναφέρεται σαν μοντέλο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει σοβαρό πρόβλημα προσωπικού και αιθουσών. Υπάρχουν σχολεία με 40 μαθητές ανά τάξη και θυμηθείτε ότι εδώ οι κλιματολογικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές με αυτές τις Ελλάδος, πράγμα που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν βγαίνουν στο προαύλιο όταν η θερμοκρασία στους -25 και -30 βαθμούς Κελσίου η όταν έχει χιονοθύελλα. Υπάρχει σύμφωνα με το ίδιο τον Vanhanen πρόβλημα με την ύλη που παραδίδεται και με την μέθοδο που παραδίδεται που είναι ο ίδιος με τον ελληνικό, όλα τα παιδιά σε εθνικό επίπεδο διδάσκονται και ελέγχονται ακριβώς από το ίδιο βιβλίο και διδάχθεισα ύλη, έτσι δεν ενθαρρύνεται η άποψη αλλά η παπαγαλία και βέβαια πάλι σύμφωνα με τον Vanhanen οι δάσκαλοι και καθηγητές χρειάζονται καλύτερη, σύγχρονη εκπαίδευση και η οποία πρέπει να επαναλαμβάνεται κατά περιόδους πιο τακτικές από ότι γίνεται. Τέλος πολλά από τα βιβλία που χρησιμοποιούνται είναι από την δεκαετία του πενήντα σαν να λέμε λο λο Λόλα!!!! Αλλά είπαμε, ο Matti το ...εκλεισε και απλά περίμενε.
Άλλη σημαντική επισήμανση για κάτι που γίνεται πολύ λόγος στην Ελλάδα. Στη Φιλανδία υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια με πιο γνωστό το Helia και τα πτυχία του που περιορίζονται κυρίως σε manament, marketing, οικονομικά και άλλες παρόμοιες ειδικεύσεις και είναι μεν ισότιμα των κρατικών πτυχίων αλλά με τίποτα δεν έχουν την αίγλη ενός πτυχίου από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, του Tampere, του σουηδοφώνου Turku ή του πανεπιστημίου της Jyvaskyla και ναι μεν οι πτυχιούχοι του Helia θα βρουν δουλειά σε επιχειρήσεις αλλά ο πτυχιούχος του πανεπιστημίου του Ελσίνκι θα προσληφθεί στην ειδικότητα του στη Nokia.
Και ένα προσωπικό ανέκδοτο από μια από τις πρώτες μου συνεντεύξεις στη Φιλανδία για γνωστή εταιρία, αναφέρθηκα στο master μου από γνωστό πανεπιστήμιο της Αγγλίας και σε ένα διεθνές βραβείο που στην τριαντάχρονη ιστορία του κανένας Φιλανδός δεν το έχει πάρει παρά τις συνέχεις προσπάθειες που τώρα ξέρω ότι γίνονται και με κρατική βοήθεια, ο κύριος που έπαιρνε την συνέντευξη με πραγματική λύπη γύρισε και μου είπε ... ναι καλά όλα αυτά αλλά δεν έχετε πτυχίο από ...φιλανδικό πανεπιστήμιο!!! Και δεν ήξερα αν ήταν να κλαίω η να γελάω!!! Αλλά αυτό δείχνει την αίγλη που έχουν τα κρατικά πανεπιστήμια στη Φιλανδία.
Η εκπαίδευση στη Φιλανδία είναι δωρεάν και το δωρεάν εννοείται οχι όπως στην Ελλάδα, τα συγγράμματα πραγματικά είναι δωρεάν και οι βιβλιοθήκες, οχι μόνο οι πανεπιστημιακές αγγίζουν το όριο του τέλειου.
Και από εκεί αποφάσισε ο αγαπητός Matti να αρχίσει τις αλλαγές του. Κι έτσι είπε ότι αφού έχουμε το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο και αφού όλοι θέλουν να έρθουν στα πανεπιστήμια μας γιατί να είναι δωρεάν; Και φυσικά για να πάει το πράγμα μαλακά ας αρχίσουμε πρώτα από τους φοιτητές που έρχονται από χώρες εκτός Ε.Ε.
Οι πρώτοι που φυσικά αντιδράσανε ήταν οι ξένοι φοιτητές που απλά προειδοποιήσανε ότι αν σκοπεύουν να βάλουν ταρίφα στις σπουδές τότε γιατί να έρθουν στην Φιλανδία και να μην πάνε Αμερική η Αγγλία που τουλάχιστον δεν θα έχουν πρόβλημα και με την γλώσσα. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και η νεολαία του απαντήσανε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτούν κάτι τέτοιο οπότε ο καλός Matti τους ενημέρωσε με όλη την αλαζονεία του ...νικητή (ακόμη δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε), ότι στην επομένη κυβέρνηση δεν θα τους δώσει το υπουργείο παιδείας γιατί ήρθε ο καιρός για μερικές σημαντικές αλλαγές.
Αυτοί που καταλάβανε πραγματικά που το πάει και το φωνάξανε από την πρώτη στιγμή ήταν οι του αριστερού συνασπισμού οι οποίοι μιλήσανε για το τέλος της δωρεάν ανώτερης και ανωτάτης παιδείας αλλά και πάλι ο καλός ο Matti προτίμησε να μην απαντήσει αφήνοντας κάποια υπονοούμενα για αριστερή μονολιθική λογική που δεν λέει να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής!!!
Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Κάτι από ελληνικό μοντέλο; Οι επόμενοι δυο μήνες θα είναι πολλοί ενδιαφέροντες όσο πλησιάζουμε τις εκλογές και θα σας ενημερώνω συνέχεια ξεκινώντας άμεσα με μια γνωριμία σας με τα φιλανδικά κόμματα. Το ευτύχημα εφέτος είναι ότι δεν θα εχω άμεση σχέση με τις εκλογές και έτσι θα μπορέσω να το απολαύσω περισσότερο από ότι στο παρελθόν. Το πιθανότερο είναι απλά να με τρέχουν τις δυο τελευταίες βδομάδες αλλά μέχρι τότε είμαι απλά παρατηρητής.
Και κάτι τελευταίο που το κράτησα σαν ...κερασάκι! μαντέψτε ποιος κατεβαίνει για υποψήφιος!!! Οοοοοοοχι! Όχι ο Κωνσταντής αλλά ... η γυναίκα του!!!
****************************
Στη φωτογραφία, τα παγοθραυστικά περιμένουν να έρθει το χιόνι, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να παραμένει πάνω από το 0!!!
Το θέμα της παιδείας στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχε τεθεί σαν το βασικότερο θέμα μαζί με τα θέματα ανεργίας και το σύστημα υγείας και αν δεν είχε εμφανιστεί το σκάνδαλο των μυστικών εγγράφων που έγινε και η αιτία παραίτησης της τέως πρωθυπουργού, θα είχε εξελιχτεί στο κυρίως θέμα αντιπαράθεσης. Ο κυριότερος επικριτής του εκπαιδευτικού συστήματος τότε ήταν ο σημερινός πρωθυπουργός Matti Vanhanen.
Για το τι έγινε και παραιτήθηκε η τέως πρωθυπουργός θα σας πω στη συνέχεια σε άλλο post και σε έκταση μιας και εχω προσωπική εικόνα και την όλη ιστορία την έζησα από πολύ κοντά. Ο σημερινός πρωθυπουργός τότε, και μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για μόλις τέσσερα χρόνια πριν, ήταν απλός υποψήφιος του Keskusta – κεντρώου κόμματος – στην ευρύτερη περιοχή του Ελσίνκι, Vantaa. Το περισσότερο που περίμενε τότε ο Vanhanen ήταν το υπουργείο γεωργίας, λόγω της εμπειρίας του σε θέματα ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής και των πετυχημένων επεμβάσεων που είχε κάνει όταν ήταν ευρωβουλευτής σε αγροτικά θέματα και που είχε πετύχει σειρά από πολύ καλές επενδύσεις για τα φιλανδικά γαλακτοκομικά προϊόντα. Το όνειρο του ήταν το υπουργείο παιδείας που νιώθει ότι έχει πολλές γνώσεις, το μακρινό του όνειρο το υπουργείο εξωτερικών και το πρωθυπουργικό γραφείο ήταν φιλοδοξία στα όρια που ο κάθε πολιτικός φιλοδοξεί την πρωθυπουργική καρέκλα.
Εδώ το τονίζω και πάλι και είναι πολύ σημαντικό, αυτή ήταν η κατάσταση πριν από τέσσερα χρόνια και η εκλογή του στη πρωθυπουργία ήταν έκπληξη και για τον ίδιο τον Matti.
Για να μην γίνεται καμιά παρεξήγηση με τις λέξεις, το κεντρώο κόμμα θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ένα πολυσυλλεκτικό συντηρητικό κόμμα και οχι ακριβώς ένα κεντρώο κόμμα αν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει κεντρώο κόμμα. Στις τάξεις του υπάρχουν από χριστιανοδημοκράτες μέχρι Θατσερικοί και νεοφιλελεύθεροι. Αν και οι ρίζες του βρίσκονται στο αγροτικό κόμμα και η μεγαλύτερη δύναμη του έρχεται από τις αγροτικές περιοχές της κεντρικής και δυτικής Φιλανδίας την τελευταία οκταετία και έχοντας συνειδητοποιήσει ότι ο αγροτικός πληθυσμός και κυρίως οι νέες γενιές στρέφονται προς τους σοσιαλδημοκράτες κάνει μια έντονη προσπάθεια προς τις μεγάλες πόλεις που είναι συντηρητικές με το Kokoomus τον κυρίως εκφραστή της δεξιάς στη Φιλανδία και προπύργιο τους το Ελσίνκι ή σοσιαλδημοκράτες με το SDP που κυριαρχεί στις ανατολικές περιοχές και στο Tampere, Turku τις μεγαλύτερες πόλεις της Φιλανδίας μετά από το Ελσίνκι.
Ο νεοφιλελεύθερος Vanhanen υπήρξε ένα από τα ισχυρά όπλα για αυτό το επιχείρημα και οι συχνά ριζοσπαστικά νέο-φιλελεύθερες ιδέες του βρίσκαν εύκολα ακροατήριο ανάμεσα στους αστούς και βολεμένους μικροαστούς των αστικών κέντρων. Αν και σε θέματα ...μεγέθους δεν μοιάζει καθόλου, ο Vanhanen πάντα μου θύμιζε έναν εκλεπτυσμένο ...Μάνο που έμαθα ότι έγινε και ...ΠΑΣΟΚ!!!
Έτσι λοιπόν μέσα στο γενικότερο Μάνος-ύφος, ελπίζω η παρομοίωση να δίνει μια καλύτερη εικόνα, στο pikku joulu του κόμματος έκανε ήδη μια αναφορά στη παιδεία δίνοντας ένα πρωτο στίγμα των εκλογών και επίσημα πια στη πρώτη του συνέντευξη για το νέο έτος σε εφημερίδα του Turku ανακοίνωσε ότι ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε σοβαρά με τη παιδεία.
Τώρα πως το εννοούσε αυτό το ‘σοβαρα’ είναι μια καινούργια ιστορία. Το 2002 ο Vanhanen κατηγορούσε τους σοσιαλδημοκράτες για τα κατάντια της παιδείας, για χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και άχρηστους δασκάλους μέσα σε φτωχά σχολεία. Μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια δυο πράγματα αλλάξανε. Πρωτο από όλα οι σοσιαλδημοκράτες του προκύψαν υποχρεωτικά συγκάτοικοι στην πρωθυπουργία με ένα από τα υπουργεία ευθύνης τους το υπουργείο παιδείας, οπότε έπρεπε να μαζευτεί λίγο σε αυτά που έλεγε και παράλληλα να συμβιβαστεί μαζί τους στη συνέχιση της πολιτικής που είχαν χαράξει μέχρι εκείνη τη στιγμή αναβάλλοντας την μάχη για κάποια άλλη στιγμή μιας και είχε άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσει και άλλης μορφής ισορροπίες.
Το δεύτερο ήταν μια έρευνα που έκανε την εμφάνιση της στα τέλη του 2005 και προβλήθηκε ιδιαίτερα κυρίως από τη φιλανδική κυβέρνηση το 2006 και παρουσίαζε την Φιλανδία να έχει πιθανώς το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου. Αυτή η έρευνα όπως υποδείξανε πολλές κυβερνήσεις και ειδικά οργανώσεις καθηγητών και δάσκαλων κυρίως από τη μεγάλη Βρετανία στηρίχτηκε είτε σε στοιχεία δεκαετιών ή σε υποθέσεις μιας και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν είχαν δώσει στοιχεία συμπεριλαμβανομένης τής Βρετανίας, της Γαλλίας της Γερμανίας κλπ. Βέβαια παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες των άμεσα ενδιαφερομένων η έρευνα πήρε μια παγκόσμια προβολή κάνοντας τον Vanhanen να σιωπήσει τις όποιες του σκέψεις και να προτιμήσει να είναι ο τυφλός ανάμεσα στους τυφλούς αλλά με καλό P.R.!!!
Αυτό το P.R. είχε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για την Φιλανδία, άρχισαν να έρχονται φοιτητές από τον τρίτο κόσμο και μεταπτυχιακοί από όλο τον κόσμο που ήθελαν να εκπαιδευτούν στο καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στο κόσμο.
Προσοχή, δεν θέλω να μειώσω το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα και σαφώς σε πολλούς τομείς είναι πολύ καλύτερο από το ελληνικό, αλλά δεν είναι και το καλύτερο και είναι πολύ μακριά από το να αναφέρεται σαν μοντέλο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει σοβαρό πρόβλημα προσωπικού και αιθουσών. Υπάρχουν σχολεία με 40 μαθητές ανά τάξη και θυμηθείτε ότι εδώ οι κλιματολογικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές με αυτές τις Ελλάδος, πράγμα που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν βγαίνουν στο προαύλιο όταν η θερμοκρασία στους -25 και -30 βαθμούς Κελσίου η όταν έχει χιονοθύελλα. Υπάρχει σύμφωνα με το ίδιο τον Vanhanen πρόβλημα με την ύλη που παραδίδεται και με την μέθοδο που παραδίδεται που είναι ο ίδιος με τον ελληνικό, όλα τα παιδιά σε εθνικό επίπεδο διδάσκονται και ελέγχονται ακριβώς από το ίδιο βιβλίο και διδάχθεισα ύλη, έτσι δεν ενθαρρύνεται η άποψη αλλά η παπαγαλία και βέβαια πάλι σύμφωνα με τον Vanhanen οι δάσκαλοι και καθηγητές χρειάζονται καλύτερη, σύγχρονη εκπαίδευση και η οποία πρέπει να επαναλαμβάνεται κατά περιόδους πιο τακτικές από ότι γίνεται. Τέλος πολλά από τα βιβλία που χρησιμοποιούνται είναι από την δεκαετία του πενήντα σαν να λέμε λο λο Λόλα!!!! Αλλά είπαμε, ο Matti το ...εκλεισε και απλά περίμενε.
Άλλη σημαντική επισήμανση για κάτι που γίνεται πολύ λόγος στην Ελλάδα. Στη Φιλανδία υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια με πιο γνωστό το Helia και τα πτυχία του που περιορίζονται κυρίως σε manament, marketing, οικονομικά και άλλες παρόμοιες ειδικεύσεις και είναι μεν ισότιμα των κρατικών πτυχίων αλλά με τίποτα δεν έχουν την αίγλη ενός πτυχίου από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, του Tampere, του σουηδοφώνου Turku ή του πανεπιστημίου της Jyvaskyla και ναι μεν οι πτυχιούχοι του Helia θα βρουν δουλειά σε επιχειρήσεις αλλά ο πτυχιούχος του πανεπιστημίου του Ελσίνκι θα προσληφθεί στην ειδικότητα του στη Nokia.
Και ένα προσωπικό ανέκδοτο από μια από τις πρώτες μου συνεντεύξεις στη Φιλανδία για γνωστή εταιρία, αναφέρθηκα στο master μου από γνωστό πανεπιστήμιο της Αγγλίας και σε ένα διεθνές βραβείο που στην τριαντάχρονη ιστορία του κανένας Φιλανδός δεν το έχει πάρει παρά τις συνέχεις προσπάθειες που τώρα ξέρω ότι γίνονται και με κρατική βοήθεια, ο κύριος που έπαιρνε την συνέντευξη με πραγματική λύπη γύρισε και μου είπε ... ναι καλά όλα αυτά αλλά δεν έχετε πτυχίο από ...φιλανδικό πανεπιστήμιο!!! Και δεν ήξερα αν ήταν να κλαίω η να γελάω!!! Αλλά αυτό δείχνει την αίγλη που έχουν τα κρατικά πανεπιστήμια στη Φιλανδία.
Η εκπαίδευση στη Φιλανδία είναι δωρεάν και το δωρεάν εννοείται οχι όπως στην Ελλάδα, τα συγγράμματα πραγματικά είναι δωρεάν και οι βιβλιοθήκες, οχι μόνο οι πανεπιστημιακές αγγίζουν το όριο του τέλειου.
Και από εκεί αποφάσισε ο αγαπητός Matti να αρχίσει τις αλλαγές του. Κι έτσι είπε ότι αφού έχουμε το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο και αφού όλοι θέλουν να έρθουν στα πανεπιστήμια μας γιατί να είναι δωρεάν; Και φυσικά για να πάει το πράγμα μαλακά ας αρχίσουμε πρώτα από τους φοιτητές που έρχονται από χώρες εκτός Ε.Ε.
Οι πρώτοι που φυσικά αντιδράσανε ήταν οι ξένοι φοιτητές που απλά προειδοποιήσανε ότι αν σκοπεύουν να βάλουν ταρίφα στις σπουδές τότε γιατί να έρθουν στην Φιλανδία και να μην πάνε Αμερική η Αγγλία που τουλάχιστον δεν θα έχουν πρόβλημα και με την γλώσσα. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και η νεολαία του απαντήσανε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτούν κάτι τέτοιο οπότε ο καλός Matti τους ενημέρωσε με όλη την αλαζονεία του ...νικητή (ακόμη δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε), ότι στην επομένη κυβέρνηση δεν θα τους δώσει το υπουργείο παιδείας γιατί ήρθε ο καιρός για μερικές σημαντικές αλλαγές.
Αυτοί που καταλάβανε πραγματικά που το πάει και το φωνάξανε από την πρώτη στιγμή ήταν οι του αριστερού συνασπισμού οι οποίοι μιλήσανε για το τέλος της δωρεάν ανώτερης και ανωτάτης παιδείας αλλά και πάλι ο καλός ο Matti προτίμησε να μην απαντήσει αφήνοντας κάποια υπονοούμενα για αριστερή μονολιθική λογική που δεν λέει να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής!!!
Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Κάτι από ελληνικό μοντέλο; Οι επόμενοι δυο μήνες θα είναι πολλοί ενδιαφέροντες όσο πλησιάζουμε τις εκλογές και θα σας ενημερώνω συνέχεια ξεκινώντας άμεσα με μια γνωριμία σας με τα φιλανδικά κόμματα. Το ευτύχημα εφέτος είναι ότι δεν θα εχω άμεση σχέση με τις εκλογές και έτσι θα μπορέσω να το απολαύσω περισσότερο από ότι στο παρελθόν. Το πιθανότερο είναι απλά να με τρέχουν τις δυο τελευταίες βδομάδες αλλά μέχρι τότε είμαι απλά παρατηρητής.
Και κάτι τελευταίο που το κράτησα σαν ...κερασάκι! μαντέψτε ποιος κατεβαίνει για υποψήφιος!!! Οοοοοοοχι! Όχι ο Κωνσταντής αλλά ... η γυναίκα του!!!
****************************
Στη φωτογραφία, τα παγοθραυστικά περιμένουν να έρθει το χιόνι, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να παραμένει πάνω από το 0!!!
Σχόλια
Επίσης, καθώς έχω σπουδάσει σε φινλανδικό πανεπιστήμιο, μάλλον θα έχω πολλά να πω ‘από μέσα’ σε αυτό το post. Θα ανασυγκροτηθώ, θα οργανωθώ και θα επανέλθω.
Ένα μειονέκτημα από τα δικά μου χρόνια, ήταν οι φοιτητές από το Μπαγκλαντές, την Κίνα και την Αφρική. Για να γίνεις δεκτός στο πανεπιστήμιο, έπρεπε να έχεις PROFICIENCY ή TOEFL. Σ’ αυτά τα μέρη, λοιπόν, κάποιος έδινε εξετάσεις για σένα και έπαιρνες το πτυχίο – ή απλώς πλήρωνες. Αποτέλεσμα, να είμαστε σε ένας σεμινάριο και ο διπλανός να μην ξέρει σχεδόν γρι αγγλικά για το επίπεδο που απαιτούνταν. Ή, ακόμα χειρότερα, να είμαστε σε σεμινάριο μάστερ και κάποιος, να φαίνεται, ίσα που τελείωσε το γυμνάσιο με τις εργασίες που έγραφε. Μου έχει τύχει να χρειαστεί να παρουσιάσω εργασία συμφοιτητή και, ντρέπομαι που το λέω αλλά είναι αλήθεια, να έχω πεθάνει στα γέλια την προηγούμενη μέρα από τις ασυναρτησίες του και την ορθογραφία του. Psaiketri ή κάπως έτσι, ήταν η ψυχιατρική. «Κακά παιδιά που βλέπουν γυμνά φιλμ» ήταν φαινόμενο επίδρασης των ΜΜΕ στους πολίτες – με τον φοιτητή να λέει ότι θέλει να γίνει αστυνομικός για να τα σταματήσει.
Αυτά ήταν τα άσχημα του συστήματος, άβολες στιγμές όπου η απόλυτη ελευθερία στο σύστημα από τη μια, και η διάθεση διεθνοποίησης από την άλλη, έκαναν τους Φινλανδούς να δέχονται τη Σάρα και τη Μάρα για φοιτητές.
Φυσικά, υπάρχουν και τα όμορφα, τα απίστευτα εποικοδομητικά. Όπως είπα, θα επανέλθω - επέτρεψέ μου να γράψω αρκετά εδώ :)
Στο κείμενο χρησιμοποίησα κυρίως λόγια του ίδιου του Vanhanen που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τέσσερα χρόνια πριν ήταν στην αντιπολίτευση και όπως κάθε πολιτικός χρησιμοποιεί την παιδεία σαν έφορο έδαφος για αντιπολίτευση. Η προσωπική μου εμπειρία μου λέει ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι η χειρότερη τουλάχιστον στο σημείο που την ακολούθησα. Το γυμνάσιο που πήγα στο Παγκράτι είχε αίθουσα στο υπόγειο που την αποκαλούσαμε ‘νεκροτομείο’ αφού είχε χρησιμοποιηθεί και σαν νεκροτομείο μια φορά και ένα καιρό, με ένα τεράστιο πάγκο στη μέση με πράσινα πλακάκια που στριμωχνόμασταν 42 άτομα. Όσο για τους καθηγητές εκτός από μερικές λαμπρές – και το λαμπρές το τονίζω – εξαιρέσεις ήταν τουλάχιστον για πέταμα, άσχετοι ακόμη και από αυτό που έπρεπε να διδάξουν με μόνο όπλο τους την παράνοια τους και την πολύ χαμηλή βαθμολόγια που στα μάτια των γονέων τους έκανε να φαίνονται καλοί καθηγητές.
Τα σχολεία της Φιλανδίας που τώρα ξεκινάω να τα γνωρίζω χάρις στη Δάφνη και να εχω προσωπική άποψη απλά δεν συγκρίνονται με τα σχολεία στην Ελλάδα τουλάχιστον με αυτά που εγώ γνώρισα την δεκαετία του 60. όσον αφορά τον Vanhanen είναι λίγο πολύ στη δική μου θέση μιας και αποκτάει προσωπική άποψη από το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα χάρις στα δυο ανήλικα παιδιά του και αυτός είναι και ο λόγος που στις τελευταίες δημοτικές εκλογές ήταν υποψήφιος για δημοτικός σύμβουλος.
Σημαντικό, αλλά στη Φιλανδία τα σχολεία ελέγχονται εν μέρη και χρηματοδοτούνται από τις τοπικές αρχές που έχουν άποψη ακόμη και στην πρόσληψη των δάσκαλων αλλά και στον τρόπο διδασκαλίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κάποιες κεντρικές οδηγίες που έρχονται από το υπουργείο και το οποίο βέβαια έχει μεγαλύτερη δύναμη αποφάσεων από το δημοτικό συμβούλιο. Υπάρχει κοινή διδακτέα ύλη μέχρι το λύκειο – lukio στα φιλανδικά – αλλά υπάρχει και επί μέρους ύλη που αφορά περισσότερο τις ομαδικές εργασίες και είναι στην επιλογή του δάσκαλου. Αν θυμάσαι σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης οι Φιλανδοί είναι υπέρμαχοι των ομαδικών εργασιών που το εφαρμόζουν ακόμη και στο νηπιαγωγείο – πολύ θετικό μέτρο που μαθαίνει στα παιδιά ομαδικότητα και συμμετοχή. Σε αυτές τις εργασίες οι δάσκαλοι έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν ύλη ακόμη και από βιβλία εκτός προτεινόμενης ύλης από το υπουργείο. Εδώ όμως ξεκινάει ένα άλλο πρόβλημα του Vanhanen, ότι οι δάσκαλοι δεν κάνουν την κατάλληλη εφαρμογή είτε καταφεύγουν σε πολύ-χρησιμοποιημένα από τους ίδιους βιβλία που πολλές φορές είναι απαρχαιωμένα.
Τώρα όσον αφορά την ανωτάτη εκπαίδευση πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια γνώρισα μια fκοπέλα που έφυγε για την Ελλάδα να κάνει master στη φιλοσοφική ‘η αρχαιολογία (δεν είμαι σίγουρος) στο πανεπιστήμιο Αθηνών, αν μπορούσες να την ακούσεις να μιλάει για την Ελλάδα και το πανεπιστήμιο θα πίστευες ότι η Ελλάδα έχει το καλύτερο πανεπιστήμιο στο κόσμο! Αντίστοιχα φίλη πάλι Φιλανδή με PhD στη χημεία από το Cambridge υποχρεώθηκε να παρακολουθήσει ένα χρόνο στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι για να αναγνωριστεί το πτυχίο της!!!
Περιμένω τις προσωπικές σου εμπειρίες!!! :D
Ένα ακόμη θέμα για τους δασκάλους που ενοχλεί τον Vanhanen είναι ότι λόγω έλλειψης δάσκαλων έχουν προσληφθεί πολλοί Εσθονοί, Ρώσοι και Ούγγροι δάσκαλοι ... τη συνέχεια την φαντάζεσαι.
Έχω σπουδάσει σε τρεις χώρες (Ελλάδα, Ιταλία και Φινλανδία). Οι δύο πρώτες, μοιάζουν στο ότι ο καθηγητής είναι κάτι σαν βαρόνος, απρόσιτος, δεν τον βλέπεις ποτέ. Και φυσικά, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ακαδημαϊκά είναι μια μεγάλη κουλούρα με μηδέν δημοσιεύσεις σε διεθνή έντυπα του κλάδου του. Μόνο στον κύκλο του βρίσκει αναγνώριση (ίσως γι’ αυτό τον διατηρεί σαν κόρη οφθαλμού).
Για μένα, η μεγαλύτερη απόδειξη για το σύστημα της Φινλανδίας είναι το ότι στην Ελλάδα ήμουν μέτριος μαθητής, του 14 και στη Φινλανδία έφτασα να πάρω δυο πτυχία κι ένα μάστερ και όχι μόνο αυτό: έβγαινα σε παμπ με συμφοιτητές μου και μιλούσαμε για μαθήματα! Για την τάδε θεωρία, τη δείνα διάλεξη, τις διπλωματικές μας, τις εργασίες μας... Παίρναμε τις σπουδές μας προσωπικά! Μας αφορούσαν – δεν σπουδάζαμε για το πτυχίο. Τώρα, είναι δυνατόν μαθητής του 14 να βγαίνει έξω και με μπύρες να μιλάει για μαθήματα; Κάποιος έκανε καλή δουλειά – και αυτός ήταν η Φινλανδία, που με έκανε να ενδιαφερθώ για τις σπουδές μου.
Όσον αφορά το πόσο προσιτοί είναι οι καθηγητές... Ο δικός μου διευθυντής του τμήματος, ο Nordenstreng, ήταν ‘γκουρού’ στο είδος του και πρόεδρος της Παγκόσμιας Ένωσης Δημοσιογράφων για είκοσι χρόνια. Ε, έμπαινες στο γραφείο του άνετα, σου μιλούσε με το μικρό, κάναμε συζητήσεις σε καφέ όλη η τάξη (7-8 ατόμων παρακαλώ, όχι 300-400).
Αλλά το πιο παράξενο, έγινε τη δεύτερη χρονιά. Τότε ήμασταν 5 άτομα όλα κι όλα στο έτος (οι ξένοι, οι Φινλανδοί θα ήταν καμιά 80αριά). Καθώς όμως ακολουθούσαμε δικό μας πρόγραμμα (θα δείτε παρακάτω γιατί και πως) δεν μπορούσαμε να βρούμε μια ώρα κοινή για ένα πρακτικό μάθημα. Οπότε η καθηγήτρια μας είπε πως θα το κάνουμε κάποιο Σαββατοκύριακο, όταν θα είμαστε ελεύθεροι. Θα πηγαίναμε στο πανεπιστήμιο το Σάββατο πρωί και θα φεύγαμε το βράδυ – το ίδιο και την Κυριακή.
Παρασκευή μεσημέρι χτυπάει το τηλέφωνο – ήταν η καθηγήτριά μου. Κοιμόμουν και είπε στη φίλη μου ότι θα τηλεφωνήσει αργότερα. Όπως κι έκανε. Ο λόγος: την επομένη τα λεωφορεία θα είχαν απεργία και ήθελε να μάθει εάν έχω αυτοκίνητο, διαφορετικά θα περνούσε από το σπίτι να με πάρει με το δικό της. Το ίδιο έκανε με όλους του φοιτητές. Τελικά μας πήγε, μας έφερε, μας κέρασε κιόλας από delivery.
Τα συμπεράσματα δικά σας...
Ο μαθητής του Λυκείου, πέρασε σίγουρα στη σχολή που του ταιριάζει; Η εισαγωγή στα ΑΕΙ μπορεί να χαρακτηρίζει μια ολόκληρη ζωή και τώρα μοιάζει με παρτίδα πόκερ. Στη Φινλανδία, κάθε φοιτητής έχει δικαίωμα να πάρει μαθήματα από όποια σχολή θέλει (εκτός κάποιων εξαιρέσεων, π.χ. δεν μπορεί να πάρει μαθήματα αρχιτεκτονικής, ιατρικής ή πολυτεχνείου). Εγώ, για παράδειγμα, έτσι πήρα δύο πτυχία παράλληλα: σπούδαζα δημοσιογραφία και μαζική επικοινωνία, αλλά πήρα τελικά τόσα μαθήματα κοινωνιολογίας, που έφτασα δύο μαθήματα πριν το πτυχίο – και το πήρα. Ένας φίλος μου από το πολυτεχνείο, είχε πάρει μαθήματα του τμήματος μεταφράσεων (και τα βρήκε εξαιρετικά ενδιαφέροντα, άσε που, το πως θα μεταφράσεις το ‘χρήσιμο’ στον τομέα σου είναι υποκειμενικό). Νο 1 λοιπόν: κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ σχολών.
Δεύτερον, τα περισσότερα θέματα πλέον προσεγγίζονται διεπιστημονικά. Π.χ. παράλληλα με την κλασική ΄κοινωνιολογία’ ή ‘οικονομία’, υπάρχουν επιμέρους θέματα, όπως οι ‘ευρωπαϊκές σπουδές’, όπου το θέμα προσεγγίζεται από κοινωνιολογική, ψυχολογική, οικονομική, ανθρωπολογική, ιστορική σκοπιά. Πάει να πει: ανάπτυξη διατμηματικών και διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων.
Τρίτον: να συμμετέχει το πανεπιστήμιο σε έρευνες και οι ερευνητές να διδάσκουν! Δεν υπάρχει πιο ενημερωμένος καθηγητής από έναν ερευνητή. Βρίσκεται στην αιχμή του θέματος και προσπαθεί να το πάει παραπέρα! Και όταν έχεις βρεθεί απέναντι σε ερευνητές ολκής που ομολογούν ότι ψάχνουν νέες ιδέες και ρωτάνε τη γνώμη σου από την έδρα, και εσύ όταν αρχίζεις να μιλάς κρατάνε αυτοί σημειώσεις, μετράς πολύ τα λόγια σου και καταλαβαίνεις ότι συμμετέχεις σε ένα θεσμό που σε σέβεται απεριόριστα. Και τον σέβεσαι κι εσύ!
Τέταρτον, η διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων γίνεται σήμερα μέσω ελάχιστων μαθητών χάρη στο Erasmus (ανάμεσά τους, φοιτητές που δεν πρόλαβαν να πάνε αλλού) και κάποιων ξένων ορθόδοξων που ήρθαν να σπουδάσουν θεολογία. Προσέλκυση ξένων φοιτητών λοιπόν... Αυτό προϋποθέτει το πέμπτο, που είναι...
...οργάνωση ξενόγλωσσων προγραμμάτων. Η γνώση τρέχει πιο γρήγορα από τις μεταφράσεις – θέλει και ρώτημα; Μα φυσικά θα πρέπει να υπάρχουν ξενόγλωσσα βιβλία! Και μόνο έτσι θα υπάρχουν επισκέπτες-καθηγητές από άλλες χώρες. Σε συζητήσεις για το θέμα αυτό, άκουσα στην Ελλάδα το τρελό αντεπιχείρημα «μα να σπουδάζουμε και στα αγγλικά; σιγά-σιγά θα πάψουμε να είμαστε Έλληνες!»
Έκτο, και σε συνέχεια του προηγούμενου, κατάργηση των εξεταστικών και να υπάρχει η δυνατότητα να δίνεις όποιο μάθημα θέλεις κάθε βδομάδα. Καλά να διαβάζεις παρωχημένα βιβλία, αλλά να μη διαβάζεις ούτε αυτά; Γίνεται κανείς 'επιστήμονας' διαβάζοντας 15 ημέρες κάθε εξάμηνο από... σημειώσεις;
(Πρακτικά, η λύση που ξέρω: δηλώνεις σε ένα φάκελο έξω από το γραφείο του καθηγητή το μάθημα που θέλεις να δώσεις. Μια συγκεκριμένη μέρα της εβδομάδος, μπαίνεις στο αμφιθέατρο όπου σε περιμένει ένας φάκελος με το όνομά σου: τα θέματα που σου ετοίμασε ο καθηγητής. Πες ότι σπουδάζεις οικονομικά: γράφεις τις απαντήσεις δίπλα σε φοιτητές ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, κοκ. Μετά από 1 βδομάδα ξέρεις αν πέρασες το μάθημα. Εσύ λοιπόν δίνεις το ρυθμό στις σπουδές σου, όχι τα εξάμηνα!)
Τώρα είναι που ελπίζω να μη σας έθαψα σε τόνους δικτυακού χαρτιού :)
Θα κάνω κράτει, να περιμένω αντιδράσεις...
Ίσως με παρασέρνουν οι αναμνήσεις μου σε συγκρίσεις αλλά οι δηλώσεις που άκουσα τις τελευταίες δυο μέρες του υπουργού δημοσίας τάξεως και του υπουργού εργασίας μου θυμίσαν εποχές του 70 με Λάσκαρη – τον θυμάται κανένας; - και Μπάρλο! Πως λοιπόν μπορεί μια κοινωνία προοδεύσει όταν αυτοί που οδηγούν και καθοδηγούν την ελληνική κοινωνία είναι ένα deja vu του 70;
Για να επιστρέφουμε στο θέμα μας, όπως είπα και προηγουμένως εγώ σπούδασα σε αγγλοσαξονικό πανεπιστήμιο μια καθαρά θεωρητική επιστήμη όπου και οι αίθουσες αν μπορούσες να το αποκαλέσεις αίθουσες ήταν τις περισσότερες φορές το γραφείο του καθηγητή και βέβαια ήμασταν 12 άτομα το πρωτο έτος για να καταλήξουμε 8 το τελευταίο. Και η συμμετοχή μας ήταν άμεση, στα κλινικά πειράματα ο ίδιος ο εαυτός μας ήταν το πειραματόζωο πολλές φορές σε extreme συνθήκες. Εδώ όμως σημαντικό θέμα είναι η ίδια η συμπεριφορά του καθηγητή, οι γνώσεις του και οχι όπως είπες και εσύ το βόλεμα στη πολυθρόνα του καθηγητή δημιουργώντας ένα κατεστημένο συχνά με καθαρά οικονομικό υπόβαθρο – πιο συχνά την αρπαχτή. Για την συμπεριφορά των καθηγητών θα μπορούσε να σου πει πολλά πράγματα και ο Derek που αυτή τη στιγμή τρώει σουβλάκια στη Θεσσαλονίκη και θα δεις ότι λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.
Κάτι σημαντικό και φαντάζομαι ότι υπήρχε και στην εποχή που ήσουν στη Φιλανδία, ιδιωτικές εταιρίες και οργανισμοί συνεισφέρουν αδρά στην πανεπιστημιακή έρευνα στη Φιλανδία και το βλέπεις με πολύ αστείο τρόπο στις ‘φόρμες’ που φοράνε οι φοιτητές στις διάφορες εκδηλώσεις τους με τα σήματα και τα λογότυπα των εταιριών που έχουν προσφέρει στην ανάλογη σχολή που σπουδάζουν!
Σταματάω εδώ γιατί πάει να γίνει προσωπικός μας διάλογος… Τι έγιναν οι άλλοι;
exoume kai leme,
1) allakse to ependyseis kai kan'to epidotiseis pou einai to pio swsto
2) Haaga-HeLiA parakalw! sygxoney8ikame kyrios! :P
3) mhn anafereis ta syggramata ws syggramata giati tous mperdebeis!
ta syggramata sthn Finlandia den ta mirazoun dorean kai apo ena se ka8e foitith (sta panepistimia toulaxiston) mporeis men na ta breis -se af8onia- stis biblio8ikes alla den mporeis na ta pareis para na ta daneisteis gia ena poly periorismeno diastima, sto Porvoo mas ta dinoun mono gia 15 meres kai an ta epistrepseis prin tis 15 meres mporeis na fylakseis meres gia mia argoterh hmerominia
kai last but not least, h Dafnh ti kanei?
(kai pws paei h metakomish?)
(kai sympa8io gia ta Greeklish alla eimai se kseno ypologisth!)
synexizw loipon!
ayto to "ma8iths to 14 pou ksafnika apektise enadiferon gia tis spoudes tou to epa8a kai egw" Giannh!
pou prin apo ligo mpika sto site tis sxolhs gia na dw an perastikan oi ba8moi mou kai paraligo na mou er8ei apopliksia pou eida prwth fora tosa polla arista mazemena!
oso gia thn symperifora twn Ellinwn ka8igitwn 8ano dear prepei na sou pw (kai ws psyxologos me katalabeneis) oti h mnhmh mou exei katapiesei aytes tis traymatikes empiries kai meta bias mporw na tis anakalesw :P
sobara ostoso tis proalles pou eixa paei sto TEI gia na brw ton Ellina syntonisth mou kai na kanonisw to programma tou epomenou 6mhnou mia xara opws ton 8imomoun htan ka8'oti Germano8remenos, dosame rantebou hmoun sthn wra mou sto grafeio tou ton brika ekei ekana thn douleia mou, me kerase kafe eipame kamia malakia na perasei h wra eipa kai mia kalhspera se kati gnwstous mou sta gnwsta trapezakia, 8ymi8ika ti "kala" pou eixa perasei perisi me tis katalipseis kai siko8ika kai efyga xwris polla polla!
Epi tis ousias:
ta provlimata edo epikentronontai kyrios sta sholeia nomizo. Alla anti na anafertho se auta mia mikri istorioula.
Imastan stin Athina gia Protohronia me tin kopelia mou (apo to Jalasjärvi) kai vlepontas ta siderakia ston anipsio mou me rotise entelos fysika: ta plironei o adelfos sou (pateras tou mikrou) auta; Meta to proto shoc gyrisa kai tis apantisa, ma fysika! Alla giati rotas;
Na, xereis, se mas ta frontizei to sholeio. Erhotan to taxi sto sholeio, me pigaine ston odontiatro, kai meta to peras tis exetasis me gyrnouse piso. Ekei na deis flashies, ego, o enas mou adelfos kai o allos mazi...
Ante geia!
Για το σύστημα πρόνοιας εκεί, άστα, τι τα αναφέρεις; Μου χαλάς τη μέρα γμτ.
加气混凝土设备
加气混凝土设备
疤痕
糖尿病
搜索引擎优化
游戏币
买金币
魔兽金币
魔兽金币
游戏币
买金币
食道癌
食管癌
食道癌的治疗
食管癌的治疗
贲门癌
贲门癌的治疗
食道癌的治疗
癌症
肿瘤
食道癌
肝癌
胃癌
肺癌
脑瘤
乳腺癌
直肠癌
淋巴癌
鼻咽癌
乳腺癌
胃癌
肝癌
土工格栅
碳纤维
输送设备
输送设备
非淋菌性尿道炎
疱疹
鄂式破碎机
免烧砖机
烘干机
碎石机
球磨机
耐火材料
煤气发生炉
雷蒙磨
雷蒙磨
球磨机
选矿设备
牛皮癣
银屑病
牛皮癣
银屑病
球磨机
碎石机
免烧砖机
食道癌
膀胱癌
肺癌
桥式起重机
桥式起重机
起重机
起重机
天车
电动葫芦
室内设计
癫痫
鲜花
旅游策划
旅游规划
旅游规划
旅游开发
旅游规划
旅游规划
造粒
反应釜
反应釜
胶带机
涂布机
胶带机
造粒机
肝硬化腹水
肝腹水
肝硬化
瘦脸
抽脂
除皱
变性
丰胸
整形美容
整形美容
网络电话
液晶电视
等离子电视
食道癌
食道癌
食管癌
贲门癌
糖尿病
癫痫病
癫痫
糖尿病
超低容量喷雾器
火焰消毒机
火焰消毒器
消毒通道
车辆消毒通道
车载大型超低容量喷雾机
大型车载超低容量喷雾机
Thermal fogger|ULV Sprayer|Cold fogger
Thermal fogger
ULV Sprayer
Cold fogger
隔音
隔音材料
隔音板
吸音板
噪声治理
吸音材料
隔音材料
吸声
隔声
吸声板
搜索引擎排名
网站优化
网络营销策划
GOOGLE排名
搜索引擎排名
搜索引擎优化
搜索引擎优化
搜索引擎排名
alexa排名
google排名恢复
解除google封杀
alexa排名
google排名恢复
反应釜
搪瓷反应釜
搪瓷
生物柴油
造粒机
造粒
搜索引擎优化
搜索引擎优化
糖尿病
鲜花
游戏币
免烧砖机
破碎机
破碎机
免烧砖机
砂石生产线
制砂机
石料生产线
球磨机
选矿设备
煤气发生炉
烘干机
雷蒙磨
雷蒙磨
双辊破碎机
环锤式破碎机
制沙机
鄂式破碎机
鄂式破碎机
机制砂设备
反击式破碎机
反击式破碎机
烘干机
碎石机
破碎机
球磨机
制沙机
制砂机
球磨机
制砖机
破碎机
加气混凝土
碎石机
免烧砖机
桥式起重机
桥式起重机
起重机
起重机
电动葫芦
桥式起重机
天车
起重机
起重机
电动葫芦
起重机|起重设备简易货梯
防爆起重机|电动葫芦
旋臂吊|电动葫芦
起重机械
压滤机
加气混凝土
制砂机
球磨机
破碎机
破碎机
破碎机
破碎机
球磨机
砌块机
中开泵
不锈钢多级泵
氟塑料离心泵
塑料离心泵
管道离心泵
管道离心泵
不锈钢管道泵
油桶泵
磁力驱动泵
齿轮油泵
自吸油泵
电动隔膜泵
立式多级泵
不锈钢离心泵
单螺杆泵
多级管道泵
浓浆泵
化工离心泵
氟塑料离心泵
单级离心泵
卧式离心泵
不锈钢多级泵
卧式多级泵
管道油泵
自吸排污泵
风湿
风湿病
强直性脊柱炎的治疗
强直性脊柱炎症状
强直性脊柱炎的症状
强直性脊椎炎
类风湿性关节炎
类风湿关节炎
类风湿的治疗
风湿性关节炎
类风湿
强直性脊柱炎
牛皮癣
sitemap
牛皮癣
银屑病
牛皮癣的治疗
银屑病治疗
银屑病患者之家
牛皮癣图片
银屑病图片
如何治疗牛皮癣
牛皮癣症状
银屑病的治疗
牛皮癣
银屑病
加气混凝土
制砂机
球磨机
破碎机
破碎机
球磨机
砌块机
球磨机
雷蒙磨
免烧砖机
制砂机
破碎机
免烧砖机
破碎机
搜索引擎优化
室内设计
kvm
learn chinese
mandarin
液晶电视
等离子电视
网络电话
香港注册公司
香港注册公司
供热展
雷蒙磨
制粉机
磨粉机
骨髓炎的治疗
骨髓炎
耐火材料
买金币
搜索引擎优化
魔兽金币
切换器
电脑切换器
非淋菌性尿道炎
疱疹
视频分配器
VGA延长器
kvm
切换器
香港注册公司
香港注册公司
免烧砖机
砂石生产线
制砂机
石料生产线
球磨机
选矿设备
河南整形美容
瘦脸
抽脂
起重机
起重机
电动葫芦
起重机|起重设备简易货梯
防爆起重机|电动葫芦
旋臂吊|电动葫芦
起重机械
除皱
变性
丰胸
整形美容
整形美容
河南整形美容
河南整形美容
癫痫
癫痫
粉碎机
输送设备
糖尿病
反应釜
搪瓷反应釜
搪瓷
生物柴油
造粒机
造粒
毛绒玩具
碳纤维
鲜花
中开泵
不锈钢多级泵
氟塑料离心泵
塑料离心泵
管道离心泵
管道离心泵
不锈钢管道泵
隔膜泵
油桶泵
磁力驱动泵
齿轮油泵
自吸油泵
电动隔膜泵
立式多级泵
不锈钢离心泵
单螺杆泵
多级管道泵
浓浆泵
化工离心泵
氟塑料离心泵
单级离心泵
卧式离心泵
不锈钢多级泵
卧式多级泵
管道油泵
自吸排污泵
上海水泵厂
磁力泵
电动隔膜泵
潜水泵
电动隔膜泵
导热油泵
插桶泵
管道泵
管道泵
管道泵
导热油泵
泵
螺杆泵
化工泵
水泵
消防泵
屏蔽泵
深井泵
转子泵
潜水泵
标牌制作
锅炉给水泵
消防泵
立式消防泵
转子泵
氟塑料磁力泵
控制柜
液下泵
污水泥浆泵
玻璃钢液下泵
耐腐蚀离心泵
氟塑料合金离心泵
Σαν σιωπηλός αναγνώστης σου εύχομαι καλή δύναμη για την σπουδαία προσπάθεια που κάνεις εδώ και στο OVI και σε όλα!
wow gold
wow power leveling
wow power leveling
wow gold@@@@
World of Warcraft Gold
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow power leveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
rolex replica
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
wow powerleveling
replica rolex
powerleveling
powerleveling
powerleveling
powerleveling
power leveling
power leveling
powerleveling
powerleveling
power leveling
power leveling
power leveling
power leveling
power leveling
power leveling
power leveling
power leveling
rolex
wow gold
wow gold
Warcraft Gold
Warcraft Gold
中高年 転職
アルバイト 求人情報
ブライダル
転職
競馬
FX
ダイエット
お見合い
競馬 予想
新築マンション
新築マンション
コンタクトレンズ
婚約指輪
合宿免許
人材派遣
東京都 墓地
派遣会社
人材派遣
パチンコ 攻略
おなら
货架
OCR
OCR
手机词典
高速扫描
机票
灭蟑螂
蜗轮减速机
减速机
齿轮减速机
丝杆升降机
租房
租房
北京租房
北京租房
搬家公司
北京搬家
北京搬家公司
上海机票
上海机票
上海打折机票
上海打折机票
上海特价机票
上海特价机票
搬家公司
搬家公司
北京搬家公司
北京搬家公司
fgfgghkhjkh