Το φιλανδικό εκπαιδευτικό μοντέλο ...χτυπά ξανά!

Ένα από τα πρώτα θέματα που αντιμετώπισα σε αυτό το blog όταν πρωτοξεκίνησα -και φαντάζομαι λογικό μιας και ζω στη Φιλανδία, ήταν η συζήτηση που γινόταν στην Ελλάδα σχετικά με το φιλανδικό μοντέλο εκπαίδευσης. Έτσι λοιπόν πλησιάζοντας προς τις φιλανδικές βουλευτικές εκλογές, η πληγή ξανάνοιξε ή καλύτερα και αγγλιστί ... I got news for you sunshine!

Το θέμα της παιδείας στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχε τεθεί σαν το βασικότερο θέμα μαζί με τα θέματα ανεργίας και το σύστημα υγείας και αν δεν είχε εμφανιστεί το σκάνδαλο των μυστικών εγγράφων που έγινε και η αιτία παραίτησης της τέως πρωθυπουργού, θα είχε εξελιχτεί στο κυρίως θέμα αντιπαράθεσης. Ο κυριότερος επικριτής του εκπαιδευτικού συστήματος τότε ήταν ο σημερινός πρωθυπουργός Matti Vanhanen.

Για το τι έγινε και παραιτήθηκε η τέως πρωθυπουργός θα σας πω στη συνέχεια σε άλλο post και σε έκταση μιας και εχω προσωπική εικόνα και την όλη ιστορία την έζησα από πολύ κοντά. Ο σημερινός πρωθυπουργός τότε, και μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για μόλις τέσσερα χρόνια πριν, ήταν απλός υποψήφιος του Keskusta – κεντρώου κόμματος – στην ευρύτερη περιοχή του Ελσίνκι, Vantaa. Το περισσότερο που περίμενε τότε ο Vanhanen ήταν το υπουργείο γεωργίας, λόγω της εμπειρίας του σε θέματα ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής και των πετυχημένων επεμβάσεων που είχε κάνει όταν ήταν ευρωβουλευτής σε αγροτικά θέματα και που είχε πετύχει σειρά από πολύ καλές επενδύσεις για τα φιλανδικά γαλακτοκομικά προϊόντα. Το όνειρο του ήταν το υπουργείο παιδείας που νιώθει ότι έχει πολλές γνώσεις, το μακρινό του όνειρο το υπουργείο εξωτερικών και το πρωθυπουργικό γραφείο ήταν φιλοδοξία στα όρια που ο κάθε πολιτικός φιλοδοξεί την πρωθυπουργική καρέκλα.

Εδώ το τονίζω και πάλι και είναι πολύ σημαντικό, αυτή ήταν η κατάσταση πριν από τέσσερα χρόνια και η εκλογή του στη πρωθυπουργία ήταν έκπληξη και για τον ίδιο τον Matti.

Για να μην γίνεται καμιά παρεξήγηση με τις λέξεις, το κεντρώο κόμμα θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ένα πολυσυλλεκτικό συντηρητικό κόμμα και οχι ακριβώς ένα κεντρώο κόμμα αν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει κεντρώο κόμμα. Στις τάξεις του υπάρχουν από χριστιανοδημοκράτες μέχρι Θατσερικοί και νεοφιλελεύθεροι. Αν και οι ρίζες του βρίσκονται στο αγροτικό κόμμα και η μεγαλύτερη δύναμη του έρχεται από τις αγροτικές περιοχές της κεντρικής και δυτικής Φιλανδίας την τελευταία οκταετία και έχοντας συνειδητοποιήσει ότι ο αγροτικός πληθυσμός και κυρίως οι νέες γενιές στρέφονται προς τους σοσιαλδημοκράτες κάνει μια έντονη προσπάθεια προς τις μεγάλες πόλεις που είναι συντηρητικές με το Kokoomus τον κυρίως εκφραστή της δεξιάς στη Φιλανδία και προπύργιο τους το Ελσίνκι ή σοσιαλδημοκράτες με το SDP που κυριαρχεί στις ανατολικές περιοχές και στο Tampere, Turku τις μεγαλύτερες πόλεις της Φιλανδίας μετά από το Ελσίνκι.

Ο νεοφιλελεύθερος Vanhanen υπήρξε ένα από τα ισχυρά όπλα για αυτό το επιχείρημα και οι συχνά ριζοσπαστικά νέο-φιλελεύθερες ιδέες του βρίσκαν εύκολα ακροατήριο ανάμεσα στους αστούς και βολεμένους μικροαστούς των αστικών κέντρων. Αν και σε θέματα ...μεγέθους δεν μοιάζει καθόλου, ο Vanhanen πάντα μου θύμιζε έναν εκλεπτυσμένο ...Μάνο που έμαθα ότι έγινε και ...ΠΑΣΟΚ!!!

Έτσι λοιπόν μέσα στο γενικότερο Μάνος-ύφος, ελπίζω η παρομοίωση να δίνει μια καλύτερη εικόνα, στο pikku joulu του κόμματος έκανε ήδη μια αναφορά στη παιδεία δίνοντας ένα πρωτο στίγμα των εκλογών και επίσημα πια στη πρώτη του συνέντευξη για το νέο έτος σε εφημερίδα του Turku ανακοίνωσε ότι ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε σοβαρά με τη παιδεία.

Τώρα πως το εννοούσε αυτό το ‘σοβαρα’ είναι μια καινούργια ιστορία. Το 2002 ο Vanhanen κατηγορούσε τους σοσιαλδημοκράτες για τα κατάντια της παιδείας, για χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και άχρηστους δασκάλους μέσα σε φτωχά σχολεία. Μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια δυο πράγματα αλλάξανε. Πρωτο από όλα οι σοσιαλδημοκράτες του προκύψαν υποχρεωτικά συγκάτοικοι στην πρωθυπουργία με ένα από τα υπουργεία ευθύνης τους το υπουργείο παιδείας, οπότε έπρεπε να μαζευτεί λίγο σε αυτά που έλεγε και παράλληλα να συμβιβαστεί μαζί τους στη συνέχιση της πολιτικής που είχαν χαράξει μέχρι εκείνη τη στιγμή αναβάλλοντας την μάχη για κάποια άλλη στιγμή μιας και είχε άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσει και άλλης μορφής ισορροπίες.

Το δεύτερο ήταν μια έρευνα που έκανε την εμφάνιση της στα τέλη του 2005 και προβλήθηκε ιδιαίτερα κυρίως από τη φιλανδική κυβέρνηση το 2006 και παρουσίαζε την Φιλανδία να έχει πιθανώς το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου. Αυτή η έρευνα όπως υποδείξανε πολλές κυβερνήσεις και ειδικά οργανώσεις καθηγητών και δάσκαλων κυρίως από τη μεγάλη Βρετανία στηρίχτηκε είτε σε στοιχεία δεκαετιών ή σε υποθέσεις μιας και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν είχαν δώσει στοιχεία συμπεριλαμβανομένης τής Βρετανίας, της Γαλλίας της Γερμανίας κλπ. Βέβαια παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες των άμεσα ενδιαφερομένων η έρευνα πήρε μια παγκόσμια προβολή κάνοντας τον Vanhanen να σιωπήσει τις όποιες του σκέψεις και να προτιμήσει να είναι ο τυφλός ανάμεσα στους τυφλούς αλλά με καλό P.R.!!!

Αυτό το P.R. είχε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για την Φιλανδία, άρχισαν να έρχονται φοιτητές από τον τρίτο κόσμο και μεταπτυχιακοί από όλο τον κόσμο που ήθελαν να εκπαιδευτούν στο καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στο κόσμο.

Προσοχή, δεν θέλω να μειώσω το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα και σαφώς σε πολλούς τομείς είναι πολύ καλύτερο από το ελληνικό, αλλά δεν είναι και το καλύτερο και είναι πολύ μακριά από το να αναφέρεται σαν μοντέλο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει σοβαρό πρόβλημα προσωπικού και αιθουσών. Υπάρχουν σχολεία με 40 μαθητές ανά τάξη και θυμηθείτε ότι εδώ οι κλιματολογικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές με αυτές τις Ελλάδος, πράγμα που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν βγαίνουν στο προαύλιο όταν η θερμοκρασία στους -25 και -30 βαθμούς Κελσίου η όταν έχει χιονοθύελλα. Υπάρχει σύμφωνα με το ίδιο τον Vanhanen πρόβλημα με την ύλη που παραδίδεται και με την μέθοδο που παραδίδεται που είναι ο ίδιος με τον ελληνικό, όλα τα παιδιά σε εθνικό επίπεδο διδάσκονται και ελέγχονται ακριβώς από το ίδιο βιβλίο και διδάχθεισα ύλη, έτσι δεν ενθαρρύνεται η άποψη αλλά η παπαγαλία και βέβαια πάλι σύμφωνα με τον Vanhanen οι δάσκαλοι και καθηγητές χρειάζονται καλύτερη, σύγχρονη εκπαίδευση και η οποία πρέπει να επαναλαμβάνεται κατά περιόδους πιο τακτικές από ότι γίνεται. Τέλος πολλά από τα βιβλία που χρησιμοποιούνται είναι από την δεκαετία του πενήντα σαν να λέμε λο λο Λόλα!!!! Αλλά είπαμε, ο Matti το ...εκλεισε και απλά περίμενε.

Άλλη σημαντική επισήμανση για κάτι που γίνεται πολύ λόγος στην Ελλάδα. Στη Φιλανδία υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια με πιο γνωστό το Helia και τα πτυχία του που περιορίζονται κυρίως σε manament, marketing, οικονομικά και άλλες παρόμοιες ειδικεύσεις και είναι μεν ισότιμα των κρατικών πτυχίων αλλά με τίποτα δεν έχουν την αίγλη ενός πτυχίου από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, του Tampere, του σουηδοφώνου Turku ή του πανεπιστημίου της Jyvaskyla και ναι μεν οι πτυχιούχοι του Helia θα βρουν δουλειά σε επιχειρήσεις αλλά ο πτυχιούχος του πανεπιστημίου του Ελσίνκι θα προσληφθεί στην ειδικότητα του στη Nokia.

Και ένα προσωπικό ανέκδοτο από μια από τις πρώτες μου συνεντεύξεις στη Φιλανδία για γνωστή εταιρία, αναφέρθηκα στο master μου από γνωστό πανεπιστήμιο της Αγγλίας και σε ένα διεθνές βραβείο που στην τριαντάχρονη ιστορία του κανένας Φιλανδός δεν το έχει πάρει παρά τις συνέχεις προσπάθειες που τώρα ξέρω ότι γίνονται και με κρατική βοήθεια, ο κύριος που έπαιρνε την συνέντευξη με πραγματική λύπη γύρισε και μου είπε ... ναι καλά όλα αυτά αλλά δεν έχετε πτυχίο από ...φιλανδικό πανεπιστήμιο!!! Και δεν ήξερα αν ήταν να κλαίω η να γελάω!!! Αλλά αυτό δείχνει την αίγλη που έχουν τα κρατικά πανεπιστήμια στη Φιλανδία.

Η εκπαίδευση στη Φιλανδία είναι δωρεάν και το δωρεάν εννοείται οχι όπως στην Ελλάδα, τα συγγράμματα πραγματικά είναι δωρεάν και οι βιβλιοθήκες, οχι μόνο οι πανεπιστημιακές αγγίζουν το όριο του τέλειου.

Και από εκεί αποφάσισε ο αγαπητός Matti να αρχίσει τις αλλαγές του. Κι έτσι είπε ότι αφού έχουμε το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο και αφού όλοι θέλουν να έρθουν στα πανεπιστήμια μας γιατί να είναι δωρεάν; Και φυσικά για να πάει το πράγμα μαλακά ας αρχίσουμε πρώτα από τους φοιτητές που έρχονται από χώρες εκτός Ε.Ε.

Οι πρώτοι που φυσικά αντιδράσανε ήταν οι ξένοι φοιτητές που απλά προειδοποιήσανε ότι αν σκοπεύουν να βάλουν ταρίφα στις σπουδές τότε γιατί να έρθουν στην Φιλανδία και να μην πάνε Αμερική η Αγγλία που τουλάχιστον δεν θα έχουν πρόβλημα και με την γλώσσα. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και η νεολαία του απαντήσανε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτούν κάτι τέτοιο οπότε ο καλός Matti τους ενημέρωσε με όλη την αλαζονεία του ...νικητή (ακόμη δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε), ότι στην επομένη κυβέρνηση δεν θα τους δώσει το υπουργείο παιδείας γιατί ήρθε ο καιρός για μερικές σημαντικές αλλαγές.

Αυτοί που καταλάβανε πραγματικά που το πάει και το φωνάξανε από την πρώτη στιγμή ήταν οι του αριστερού συνασπισμού οι οποίοι μιλήσανε για το τέλος της δωρεάν ανώτερης και ανωτάτης παιδείας αλλά και πάλι ο καλός ο Matti προτίμησε να μην απαντήσει αφήνοντας κάποια υπονοούμενα για αριστερή μονολιθική λογική που δεν λέει να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής!!!

Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Κάτι από ελληνικό μοντέλο; Οι επόμενοι δυο μήνες θα είναι πολλοί ενδιαφέροντες όσο πλησιάζουμε τις εκλογές και θα σας ενημερώνω συνέχεια ξεκινώντας άμεσα με μια γνωριμία σας με τα φιλανδικά κόμματα. Το ευτύχημα εφέτος είναι ότι δεν θα εχω άμεση σχέση με τις εκλογές και έτσι θα μπορέσω να το απολαύσω περισσότερο από ότι στο παρελθόν. Το πιθανότερο είναι απλά να με τρέχουν τις δυο τελευταίες βδομάδες αλλά μέχρι τότε είμαι απλά παρατηρητής.

Και κάτι τελευταίο που το κράτησα σαν ...κερασάκι! μαντέψτε ποιος κατεβαίνει για υποψήφιος!!! Οοοοοοοχι! Όχι ο Κωνσταντής αλλά ... η γυναίκα του!!!
****************************

Στη φωτογραφία, τα παγοθραυστικά περιμένουν να έρθει το χιόνι, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να παραμένει πάνω από το 0!!!

Σχόλια

Ο χρήστης Yannis H είπε…
Θάνο, απ’ όσο θυμάμαι στα φινλαδικά σχολεία δεν διδάσκεται η ίδια ύλη: βγαίνει μια λίστα βιβλίων και ο κάθε δάσκαλος επιλέγει ένα από αυτά. Μου είχε κάνει εντύπωση μάλιστα όταν το πρωτοάκουσα. Έχει αλλάξει;

Επίσης, καθώς έχω σπουδάσει σε φινλανδικό πανεπιστήμιο, μάλλον θα έχω πολλά να πω ‘από μέσα’ σε αυτό το post. Θα ανασυγκροτηθώ, θα οργανωθώ και θα επανέλθω.

Ένα μειονέκτημα από τα δικά μου χρόνια, ήταν οι φοιτητές από το Μπαγκλαντές, την Κίνα και την Αφρική. Για να γίνεις δεκτός στο πανεπιστήμιο, έπρεπε να έχεις PROFICIENCY ή TOEFL. Σ’ αυτά τα μέρη, λοιπόν, κάποιος έδινε εξετάσεις για σένα και έπαιρνες το πτυχίο – ή απλώς πλήρωνες. Αποτέλεσμα, να είμαστε σε ένας σεμινάριο και ο διπλανός να μην ξέρει σχεδόν γρι αγγλικά για το επίπεδο που απαιτούνταν. Ή, ακόμα χειρότερα, να είμαστε σε σεμινάριο μάστερ και κάποιος, να φαίνεται, ίσα που τελείωσε το γυμνάσιο με τις εργασίες που έγραφε. Μου έχει τύχει να χρειαστεί να παρουσιάσω εργασία συμφοιτητή και, ντρέπομαι που το λέω αλλά είναι αλήθεια, να έχω πεθάνει στα γέλια την προηγούμενη μέρα από τις ασυναρτησίες του και την ορθογραφία του. Psaiketri ή κάπως έτσι, ήταν η ψυχιατρική. «Κακά παιδιά που βλέπουν γυμνά φιλμ» ήταν φαινόμενο επίδρασης των ΜΜΕ στους πολίτες – με τον φοιτητή να λέει ότι θέλει να γίνει αστυνομικός για να τα σταματήσει.

Αυτά ήταν τα άσχημα του συστήματος, άβολες στιγμές όπου η απόλυτη ελευθερία στο σύστημα από τη μια, και η διάθεση διεθνοποίησης από την άλλη, έκαναν τους Φινλανδούς να δέχονται τη Σάρα και τη Μάρα για φοιτητές.

Φυσικά, υπάρχουν και τα όμορφα, τα απίστευτα εποικοδομητικά. Όπως είπα, θα επανέλθω - επέτρεψέ μου να γράψω αρκετά εδώ :)
Ο χρήστης ovi είπε…
Σαν να είχα ...προαίσθημα yannis_h ότι θα ήσουν ο πρωτο που θα απαντούσε και από μια άποψη είσαι ο πιο κατάλληλος μιας και έζησες από μέσα την ανωτάτη εκπαίδευση στη Φιλανδία. Η δική μου ακαδημαϊκή περιπέτεια περιλαμβάνει τεσσερεις χώρες αλλά οχι την Φιλανδία.

Στο κείμενο χρησιμοποίησα κυρίως λόγια του ίδιου του Vanhanen που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τέσσερα χρόνια πριν ήταν στην αντιπολίτευση και όπως κάθε πολιτικός χρησιμοποιεί την παιδεία σαν έφορο έδαφος για αντιπολίτευση. Η προσωπική μου εμπειρία μου λέει ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι η χειρότερη τουλάχιστον στο σημείο που την ακολούθησα. Το γυμνάσιο που πήγα στο Παγκράτι είχε αίθουσα στο υπόγειο που την αποκαλούσαμε ‘νεκροτομείο’ αφού είχε χρησιμοποιηθεί και σαν νεκροτομείο μια φορά και ένα καιρό, με ένα τεράστιο πάγκο στη μέση με πράσινα πλακάκια που στριμωχνόμασταν 42 άτομα. Όσο για τους καθηγητές εκτός από μερικές λαμπρές – και το λαμπρές το τονίζω – εξαιρέσεις ήταν τουλάχιστον για πέταμα, άσχετοι ακόμη και από αυτό που έπρεπε να διδάξουν με μόνο όπλο τους την παράνοια τους και την πολύ χαμηλή βαθμολόγια που στα μάτια των γονέων τους έκανε να φαίνονται καλοί καθηγητές.

Τα σχολεία της Φιλανδίας που τώρα ξεκινάω να τα γνωρίζω χάρις στη Δάφνη και να εχω προσωπική άποψη απλά δεν συγκρίνονται με τα σχολεία στην Ελλάδα τουλάχιστον με αυτά που εγώ γνώρισα την δεκαετία του 60. όσον αφορά τον Vanhanen είναι λίγο πολύ στη δική μου θέση μιας και αποκτάει προσωπική άποψη από το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα χάρις στα δυο ανήλικα παιδιά του και αυτός είναι και ο λόγος που στις τελευταίες δημοτικές εκλογές ήταν υποψήφιος για δημοτικός σύμβουλος.

Σημαντικό, αλλά στη Φιλανδία τα σχολεία ελέγχονται εν μέρη και χρηματοδοτούνται από τις τοπικές αρχές που έχουν άποψη ακόμη και στην πρόσληψη των δάσκαλων αλλά και στον τρόπο διδασκαλίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κάποιες κεντρικές οδηγίες που έρχονται από το υπουργείο και το οποίο βέβαια έχει μεγαλύτερη δύναμη αποφάσεων από το δημοτικό συμβούλιο. Υπάρχει κοινή διδακτέα ύλη μέχρι το λύκειο – lukio στα φιλανδικά – αλλά υπάρχει και επί μέρους ύλη που αφορά περισσότερο τις ομαδικές εργασίες και είναι στην επιλογή του δάσκαλου. Αν θυμάσαι σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης οι Φιλανδοί είναι υπέρμαχοι των ομαδικών εργασιών που το εφαρμόζουν ακόμη και στο νηπιαγωγείο – πολύ θετικό μέτρο που μαθαίνει στα παιδιά ομαδικότητα και συμμετοχή. Σε αυτές τις εργασίες οι δάσκαλοι έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν ύλη ακόμη και από βιβλία εκτός προτεινόμενης ύλης από το υπουργείο. Εδώ όμως ξεκινάει ένα άλλο πρόβλημα του Vanhanen, ότι οι δάσκαλοι δεν κάνουν την κατάλληλη εφαρμογή είτε καταφεύγουν σε πολύ-χρησιμοποιημένα από τους ίδιους βιβλία που πολλές φορές είναι απαρχαιωμένα.

Τώρα όσον αφορά την ανωτάτη εκπαίδευση πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια γνώρισα μια fκοπέλα που έφυγε για την Ελλάδα να κάνει master στη φιλοσοφική ‘η αρχαιολογία (δεν είμαι σίγουρος) στο πανεπιστήμιο Αθηνών, αν μπορούσες να την ακούσεις να μιλάει για την Ελλάδα και το πανεπιστήμιο θα πίστευες ότι η Ελλάδα έχει το καλύτερο πανεπιστήμιο στο κόσμο! Αντίστοιχα φίλη πάλι Φιλανδή με PhD στη χημεία από το Cambridge υποχρεώθηκε να παρακολουθήσει ένα χρόνο στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι για να αναγνωριστεί το πτυχίο της!!!

Περιμένω τις προσωπικές σου εμπειρίες!!! :D
Ο χρήστης ovi είπε…
Και μην το ξεχάσω, το πρόβλημα με τους ξένους φοιτητές που δεν μιλάνε αγγλικά υπάρχει ακόμη και γι αυτό έχουν προσθέσει εξάμηνο αγγλικών στο πρωτο έτος των περισσότερων σχολών. Ο αριθμός όμως των ξένων φοιτητών που έχει αυξηθεί πολύ δεν είναι από Αφρική η Ασία αλλά από ...ΗΠΑ όσο κι αν φαίνεται τρελό. Παλαιότερα συζητώντας με κάποιον από αυτούς μου εξήγησε ότι τα έξοδα ζωής στη Φιλανδία και βέβαια με δωρεάν τις σπουδές είναι πολύ λιγότερα από ότι θα κόσιζε ένα μέτριο έως κακό πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ και βέβαια είναι και η αίγλη του ευρωπαϊκού πανεπιστήμιου.

Ένα ακόμη θέμα για τους δασκάλους που ενοχλεί τον Vanhanen είναι ότι λόγω έλλειψης δάσκαλων έχουν προσληφθεί πολλοί Εσθονοί, Ρώσοι και Ούγγροι δάσκαλοι ... τη συνέχεια την φαντάζεσαι.
Ο χρήστης Yannis H είπε…
Θάνο, από που ν' αρχίσω και που να τελειώσω...

Έχω σπουδάσει σε τρεις χώρες (Ελλάδα, Ιταλία και Φινλανδία). Οι δύο πρώτες, μοιάζουν στο ότι ο καθηγητής είναι κάτι σαν βαρόνος, απρόσιτος, δεν τον βλέπεις ποτέ. Και φυσικά, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ακαδημαϊκά είναι μια μεγάλη κουλούρα με μηδέν δημοσιεύσεις σε διεθνή έντυπα του κλάδου του. Μόνο στον κύκλο του βρίσκει αναγνώριση (ίσως γι’ αυτό τον διατηρεί σαν κόρη οφθαλμού).

Για μένα, η μεγαλύτερη απόδειξη για το σύστημα της Φινλανδίας είναι το ότι στην Ελλάδα ήμουν μέτριος μαθητής, του 14 και στη Φινλανδία έφτασα να πάρω δυο πτυχία κι ένα μάστερ και όχι μόνο αυτό: έβγαινα σε παμπ με συμφοιτητές μου και μιλούσαμε για μαθήματα! Για την τάδε θεωρία, τη δείνα διάλεξη, τις διπλωματικές μας, τις εργασίες μας... Παίρναμε τις σπουδές μας προσωπικά! Μας αφορούσαν – δεν σπουδάζαμε για το πτυχίο. Τώρα, είναι δυνατόν μαθητής του 14 να βγαίνει έξω και με μπύρες να μιλάει για μαθήματα; Κάποιος έκανε καλή δουλειά – και αυτός ήταν η Φινλανδία, που με έκανε να ενδιαφερθώ για τις σπουδές μου.

Όσον αφορά το πόσο προσιτοί είναι οι καθηγητές... Ο δικός μου διευθυντής του τμήματος, ο Nordenstreng, ήταν ‘γκουρού’ στο είδος του και πρόεδρος της Παγκόσμιας Ένωσης Δημοσιογράφων για είκοσι χρόνια. Ε, έμπαινες στο γραφείο του άνετα, σου μιλούσε με το μικρό, κάναμε συζητήσεις σε καφέ όλη η τάξη (7-8 ατόμων παρακαλώ, όχι 300-400).

Αλλά το πιο παράξενο, έγινε τη δεύτερη χρονιά. Τότε ήμασταν 5 άτομα όλα κι όλα στο έτος (οι ξένοι, οι Φινλανδοί θα ήταν καμιά 80αριά). Καθώς όμως ακολουθούσαμε δικό μας πρόγραμμα (θα δείτε παρακάτω γιατί και πως) δεν μπορούσαμε να βρούμε μια ώρα κοινή για ένα πρακτικό μάθημα. Οπότε η καθηγήτρια μας είπε πως θα το κάνουμε κάποιο Σαββατοκύριακο, όταν θα είμαστε ελεύθεροι. Θα πηγαίναμε στο πανεπιστήμιο το Σάββατο πρωί και θα φεύγαμε το βράδυ – το ίδιο και την Κυριακή.

Παρασκευή μεσημέρι χτυπάει το τηλέφωνο – ήταν η καθηγήτριά μου. Κοιμόμουν και είπε στη φίλη μου ότι θα τηλεφωνήσει αργότερα. Όπως κι έκανε. Ο λόγος: την επομένη τα λεωφορεία θα είχαν απεργία και ήθελε να μάθει εάν έχω αυτοκίνητο, διαφορετικά θα περνούσε από το σπίτι να με πάρει με το δικό της. Το ίδιο έκανε με όλους του φοιτητές. Τελικά μας πήγε, μας έφερε, μας κέρασε κιόλας από delivery.

Τα συμπεράσματα δικά σας...
Ο χρήστης Yannis H είπε…
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Ο χρήστης Yannis H είπε…
Σόρι Θάνο για το διαγραμμένο σχόλιο, αλλά μου φάνηκε πολύ τεχνικό. (Ήταν αντιγραφή από το blog του Βενιζέλου, όποιος/α ενδιαφέρεται, μπορεί να το βρει εδώ. Με πιο απλά λόγια και προσωπικά παραδείγματα, λοιπόν λέω:

Ο μαθητής του Λυκείου, πέρασε σίγουρα στη σχολή που του ταιριάζει; Η εισαγωγή στα ΑΕΙ μπορεί να χαρακτηρίζει μια ολόκληρη ζωή και τώρα μοιάζει με παρτίδα πόκερ. Στη Φινλανδία, κάθε φοιτητής έχει δικαίωμα να πάρει μαθήματα από όποια σχολή θέλει (εκτός κάποιων εξαιρέσεων, π.χ. δεν μπορεί να πάρει μαθήματα αρχιτεκτονικής, ιατρικής ή πολυτεχνείου). Εγώ, για παράδειγμα, έτσι πήρα δύο πτυχία παράλληλα: σπούδαζα δημοσιογραφία και μαζική επικοινωνία, αλλά πήρα τελικά τόσα μαθήματα κοινωνιολογίας, που έφτασα δύο μαθήματα πριν το πτυχίο – και το πήρα. Ένας φίλος μου από το πολυτεχνείο, είχε πάρει μαθήματα του τμήματος μεταφράσεων (και τα βρήκε εξαιρετικά ενδιαφέροντα, άσε που, το πως θα μεταφράσεις το ‘χρήσιμο’ στον τομέα σου είναι υποκειμενικό). Νο 1 λοιπόν: κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ σχολών.

Δεύτερον, τα περισσότερα θέματα πλέον προσεγγίζονται διεπιστημονικά. Π.χ. παράλληλα με την κλασική ΄κοινωνιολογία’ ή ‘οικονομία’, υπάρχουν επιμέρους θέματα, όπως οι ‘ευρωπαϊκές σπουδές’, όπου το θέμα προσεγγίζεται από κοινωνιολογική, ψυχολογική, οικονομική, ανθρωπολογική, ιστορική σκοπιά. Πάει να πει: ανάπτυξη διατμηματικών και διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων.

Τρίτον: να συμμετέχει το πανεπιστήμιο σε έρευνες και οι ερευνητές να διδάσκουν! Δεν υπάρχει πιο ενημερωμένος καθηγητής από έναν ερευνητή. Βρίσκεται στην αιχμή του θέματος και προσπαθεί να το πάει παραπέρα! Και όταν έχεις βρεθεί απέναντι σε ερευνητές ολκής που ομολογούν ότι ψάχνουν νέες ιδέες και ρωτάνε τη γνώμη σου από την έδρα, και εσύ όταν αρχίζεις να μιλάς κρατάνε αυτοί σημειώσεις, μετράς πολύ τα λόγια σου και καταλαβαίνεις ότι συμμετέχεις σε ένα θεσμό που σε σέβεται απεριόριστα. Και τον σέβεσαι κι εσύ!

Τέταρτον, η διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων γίνεται σήμερα μέσω ελάχιστων μαθητών χάρη στο Erasmus (ανάμεσά τους, φοιτητές που δεν πρόλαβαν να πάνε αλλού) και κάποιων ξένων ορθόδοξων που ήρθαν να σπουδάσουν θεολογία. Προσέλκυση ξένων φοιτητών λοιπόν... Αυτό προϋποθέτει το πέμπτο, που είναι...

...οργάνωση ξενόγλωσσων προγραμμάτων. Η γνώση τρέχει πιο γρήγορα από τις μεταφράσεις – θέλει και ρώτημα; Μα φυσικά θα πρέπει να υπάρχουν ξενόγλωσσα βιβλία! Και μόνο έτσι θα υπάρχουν επισκέπτες-καθηγητές από άλλες χώρες. Σε συζητήσεις για το θέμα αυτό, άκουσα στην Ελλάδα το τρελό αντεπιχείρημα «μα να σπουδάζουμε και στα αγγλικά; σιγά-σιγά θα πάψουμε να είμαστε Έλληνες!»

Έκτο, και σε συνέχεια του προηγούμενου, κατάργηση των εξεταστικών και να υπάρχει η δυνατότητα να δίνεις όποιο μάθημα θέλεις κάθε βδομάδα. Καλά να διαβάζεις παρωχημένα βιβλία, αλλά να μη διαβάζεις ούτε αυτά; Γίνεται κανείς 'επιστήμονας' διαβάζοντας 15 ημέρες κάθε εξάμηνο από... σημειώσεις;

(Πρακτικά, η λύση που ξέρω: δηλώνεις σε ένα φάκελο έξω από το γραφείο του καθηγητή το μάθημα που θέλεις να δώσεις. Μια συγκεκριμένη μέρα της εβδομάδος, μπαίνεις στο αμφιθέατρο όπου σε περιμένει ένας φάκελος με το όνομά σου: τα θέματα που σου ετοίμασε ο καθηγητής. Πες ότι σπουδάζεις οικονομικά: γράφεις τις απαντήσεις δίπλα σε φοιτητές ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, κοκ. Μετά από 1 βδομάδα ξέρεις αν πέρασες το μάθημα. Εσύ λοιπόν δίνεις το ρυθμό στις σπουδές σου, όχι τα εξάμηνα!)

Τώρα είναι που ελπίζω να μη σας έθαψα σε τόνους δικτυακού χαρτιού :)

Θα κάνω κράτει, να περιμένω αντιδράσεις...
Ο χρήστης ovi είπε…
Yannis_h σε ευχαριστώ για το link στο του Βενιζέλου, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι με εντυπωσίασε και βέβαια η αναφορά του στη παιδεία είναι πολύ καλή, βέβαια παραμένει η απορία ...και λοιπόν; Μήπως θα αλλάξει κάτι όταν έρθει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία μιας και ένα από αυτά που χρειάζεται να αλλάξουν στην Ελλάδα για να διορθωθεί η παιδεία είναι οι κοινωνικές και πολιτικές δομές. Πολύ περισσότερο και παρακολουθώντας τα συμβαίνοντα από μακριά πολλές φορές εχω την αίσθηση ότι όλη η ελληνική κοινωνία χρειάζεται εκπαίδευση.

Ίσως με παρασέρνουν οι αναμνήσεις μου σε συγκρίσεις αλλά οι δηλώσεις που άκουσα τις τελευταίες δυο μέρες του υπουργού δημοσίας τάξεως και του υπουργού εργασίας μου θυμίσαν εποχές του 70 με Λάσκαρη – τον θυμάται κανένας; - και Μπάρλο! Πως λοιπόν μπορεί μια κοινωνία προοδεύσει όταν αυτοί που οδηγούν και καθοδηγούν την ελληνική κοινωνία είναι ένα deja vu του 70;

Για να επιστρέφουμε στο θέμα μας, όπως είπα και προηγουμένως εγώ σπούδασα σε αγγλοσαξονικό πανεπιστήμιο μια καθαρά θεωρητική επιστήμη όπου και οι αίθουσες αν μπορούσες να το αποκαλέσεις αίθουσες ήταν τις περισσότερες φορές το γραφείο του καθηγητή και βέβαια ήμασταν 12 άτομα το πρωτο έτος για να καταλήξουμε 8 το τελευταίο. Και η συμμετοχή μας ήταν άμεση, στα κλινικά πειράματα ο ίδιος ο εαυτός μας ήταν το πειραματόζωο πολλές φορές σε extreme συνθήκες. Εδώ όμως σημαντικό θέμα είναι η ίδια η συμπεριφορά του καθηγητή, οι γνώσεις του και οχι όπως είπες και εσύ το βόλεμα στη πολυθρόνα του καθηγητή δημιουργώντας ένα κατεστημένο συχνά με καθαρά οικονομικό υπόβαθρο – πιο συχνά την αρπαχτή. Για την συμπεριφορά των καθηγητών θα μπορούσε να σου πει πολλά πράγματα και ο Derek που αυτή τη στιγμή τρώει σουβλάκια στη Θεσσαλονίκη και θα δεις ότι λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.

Κάτι σημαντικό και φαντάζομαι ότι υπήρχε και στην εποχή που ήσουν στη Φιλανδία, ιδιωτικές εταιρίες και οργανισμοί συνεισφέρουν αδρά στην πανεπιστημιακή έρευνα στη Φιλανδία και το βλέπεις με πολύ αστείο τρόπο στις ‘φόρμες’ που φοράνε οι φοιτητές στις διάφορες εκδηλώσεις τους με τα σήματα και τα λογότυπα των εταιριών που έχουν προσφέρει στην ανάλογη σχολή που σπουδάζουν!
Ο χρήστης Yannis H είπε…
Θάνο, τον πόνο μου λέω στο Βενιζέλο – το μπάχαλο που υπάρχει στην ελληνική παιδεία, οφείλεται και σε κυβερνήσεις όπου αυτός ήτανε κορυφαίο στέλεχος. Πιστεύω πως ούτε αυτός ξέρει τι θέλει στα blogs: το να μιλάς «εκεί πάνω», λες και ο κόσμος γεννήθηκε χθες και εσύ δεν φέρεις καμιά ευθύνη για τη σημερινή κατάντια, σαν να θέλεις να είσαι μέρος της λύσης και τάχα να μην λειτουργείς ακόμα σαν μέρος του προβλήματος, είναι αφέλειά του αν νομίζει ότι το πιστεύουμε.

Σταματάω εδώ γιατί πάει να γίνει προσωπικός μας διάλογος… Τι έγιναν οι άλλοι;
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
kat'arxas kalhspera sas apo thn hliolousth Ellada kai kalh sas xronia!

exoume kai leme,

1) allakse to ependyseis kai kan'to epidotiseis pou einai to pio swsto

2) Haaga-HeLiA parakalw! sygxoney8ikame kyrios! :P

3) mhn anafereis ta syggramata ws syggramata giati tous mperdebeis!
ta syggramata sthn Finlandia den ta mirazoun dorean kai apo ena se ka8e foitith (sta panepistimia toulaxiston) mporeis men na ta breis -se af8onia- stis biblio8ikes alla den mporeis na ta pareis para na ta daneisteis gia ena poly periorismeno diastima, sto Porvoo mas ta dinoun mono gia 15 meres kai an ta epistrepseis prin tis 15 meres mporeis na fylakseis meres gia mia argoterh hmerominia

kai last but not least, h Dafnh ti kanei?

(kai pws paei h metakomish?)



(kai sympa8io gia ta Greeklish alla eimai se kseno ypologisth!)
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
A! kai opws kai o Giannhs 8a sygkrati8w kai egw kai den 8a grapsw poso dyskloleytika na perasw ta ma8hmata pou perasa :P
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
me doseis ta diabazw me doseis commentarw!

synexizw loipon!

ayto to "ma8iths to 14 pou ksafnika apektise enadiferon gia tis spoudes tou to epa8a kai egw" Giannh!

pou prin apo ligo mpika sto site tis sxolhs gia na dw an perastikan oi ba8moi mou kai paraligo na mou er8ei apopliksia pou eida prwth fora tosa polla arista mazemena!

oso gia thn symperifora twn Ellinwn ka8igitwn 8ano dear prepei na sou pw (kai ws psyxologos me katalabeneis) oti h mnhmh mou exei katapiesei aytes tis traymatikes empiries kai meta bias mporw na tis anakalesw :P

sobara ostoso tis proalles pou eixa paei sto TEI gia na brw ton Ellina syntonisth mou kai na kanonisw to programma tou epomenou 6mhnou mia xara opws ton 8imomoun htan ka8'oti Germano8remenos, dosame rantebou hmoun sthn wra mou sto grafeio tou ton brika ekei ekana thn douleia mou, me kerase kafe eipame kamia malakia na perasei h wra eipa kai mia kalhspera se kati gnwstous mou sta gnwsta trapezakia, 8ymi8ika ti "kala" pou eixa perasei perisi me tis katalipseis kai siko8ika kai efyga xwris polla polla!
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Jos te luulette että kiinnostaa Venizelosta mitä tapahtuu kreik. kouluissa ja yliopistoissa, erehdytte pahasti. Hänhän oli jo 2 kertaa kulttuuriministeri -1997 (Thessaloniki Europan kaupunki) ja ennen olympialaisia 2003-04- joten voitte arvata miksi se meni siihen vasta silloin...

Epi tis ousias:
ta provlimata edo epikentronontai kyrios sta sholeia nomizo. Alla anti na anafertho se auta mia mikri istorioula.
Imastan stin Athina gia Protohronia me tin kopelia mou (apo to Jalasjärvi) kai vlepontas ta siderakia ston anipsio mou me rotise entelos fysika: ta plironei o adelfos sou (pateras tou mikrou) auta; Meta to proto shoc gyrisa kai tis apantisa, ma fysika! Alla giati rotas;
Na, xereis, se mas ta frontizei to sholeio. Erhotan to taxi sto sholeio, me pigaine ston odontiatro, kai meta to peras tis exetasis me gyrnouse piso. Ekei na deis flashies, ego, o enas mou adelfos kai o allos mazi...

Ante geia!
Ο χρήστης Yannis H είπε…
Στέφανε, kreikassa υπεύθυνος υπουργός για σχολεία και πανεπιστήμια είναι ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ξέρω, η λογική λέει να είναι ο υπουργός πολιτισμού – αλλά η Ελλάδα δεν φημίζεται για τη λογική της…

Για το σύστημα πρόνοιας εκεί, άστα, τι τα αναφέρεις; Μου χαλάς τη μέρα γμτ.
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Σήμερα άκουγα τον Αλαβάνο στο ραδιόφωνο να απαντάει σε ερώτηση προτείνοντας το "Φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα" για την Ελλάδα και θυμήθηκα αυτό το εξαιρετικά διαφωτιστικό post σου.
Σαν σιωπηλός αναγνώστης σου εύχομαι καλή δύναμη για την σπουδαία προσπάθεια που κάνεις εδώ και στο OVI και σε όλα!

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Περί Ελληνικής κοινότητας στη Φινλανδία ...ξανά!

Διάλειμμα με χιόνι

Κασσελάκιος ο λόγος